عمق دشارژ باتری یا Depth of Discharge به درصد تخلیه شارژ یک باتری گفته می شود که با کاهش آن تعداد سیکل شارژ باتری یا به طور کلی طول عمر باتری افزایش می یابد . به طور معمول ظرفیت باتری ها را با مقدار آمپر دهی در طول یک ساعت می سنجند و واحد آن آمپر در ساعت ( Ah ) می باشد . به طور مثال ممکن است دارای ظرفیتی معادل 10 آمپر در ساعت باشد که در این صورت می تواند جریان 10 آمپر را در طول یک ساعت به بار تحویل دهد و بعد از گذشت یک ساعت شارژ موجود در آن تخلیه گشته و می بایست مجدد شارژ گردد .
بر طبق همین رابطه در صورتی که جریانی معادل 5 آمپر را از یک باتری 10 آمپر در ساعت دریافت نماییم ، باتری توان جریان دهی تا 2 ساعت را دارا می باشد . با کشیدن جریان از باتری ، شارژ آن کمتر و کمتر می شود . برای مثال در صورتی که جریان 5 آمپر را از یک باتری 10 آمپر در ساعت دریافت نماییم ، پس از گذشت 1 ساعت می توان به طور تقریبی گفت 50 درصد شارژ باتری تخلیه شده است .
محاسبه عمق دشارژ باتری
همانطور که در مثال بالا نیز به آن اشاره شده ، زمانی که از باتری 10 آمپر در ساعت ، جریان معادل 5 آمپر کشیده شود ، پس از گذشت یک ساعت ، چیزی در حدود 50 درصد شارژ باتری تخلیه می شود که در صورتی که فرایند دشارژ متوقف شود گوییم عمق دشارژ DOD برابر با 50 در صد است . گفتنی است هر باتری دارای تعدادی سیکل شارژ مجاز می باشد که با افزایش تعداد دفعات شارژ و دشارژ عمر آن کم شده و بعد از رسیدن به سیکل شارژ مجاز ، کیفیت کار آن پایین آمده و دیگر نمی توان از تمام ظرفیت آن استفاده نمود .
رابطه بین سیکل شارژ و عمق دشارژ باتری DOD
همانطور که در قسمت قبلی نیز گفته شد با افزایش تعداد دفعات شارژ باتری و رسیدن به مقدار مجاز ، کیفیت جریان دهی و ظرفیت باتری کاهش پیدا می کند که در این صورت نمی توان از باتری راندمان بالایی را انتظار داشت . در بیشتر موارد نیز باتری دیگر قابل استفاده نبوده و به اصطلاح گفته می شود عمر باتری به پایان رسیده است . عمر باتری و تعداد سیکل های مجاز شارژ در کاتالوگ باتری ها درج شده است اما مقدار آن ثابت نبوده و به شدت وابسته به پارامتر عمق دشارژ DOD می باشد . به طوری که با کاهش DOD تعداد سیکل های شارژ باتری و درنتیجه عمر آن افزایش می یابد . برای مثال در یک باتری لید اسید که در سیستم های برق خورشیدی نیز مورد استفاده قرار می گیرد ، در صورتی که عمق دشارژ 30 درصد باشد ، باتری چیزی در حدود 3 الی 4 سال عمر و در صورتی که عمق دشارژ به عدد 50 یا 60 درصد برسد ، عمر باتری بین 2 تا 3 سال می گردد . با افزایش این مقدار به 80 درصد ، ممکن عمر باتری به 6 ماه برسد که در یک سیستم برق خورشیدی این امر بسیار پر هزینه می باشد .
عمق شارژ باتری پنل خورشیدی
در ایران باتری پنل خورشیدی از نوع سیلد اسید یا همان لید سیلد اسید انتخاب می گردد و به طور معمول پیشنهاد می شود میزان عمق دشارژ حداکثر برابر 50 تا 60 درصد باشد که در این صورت ، عمر باتری ها در حدود 2 تا نهایتا 3 سال می شود . همچنین در صورت استفاده از باتری های لیتیوم یون Li-Ion نیز می توان عمقش دشارژ را تا 70 درصد نیز تایین نمود . برای تنظیم بهتر این فرایند نیز می توان از کنترل شارژ ها هوشمند نیز استفاده نمود . همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه باتری پنل خورشیدی می توانید به لینک باتری سیستم برق خورشیدی مراجعه نمایید .
